/11 /11

Кои терапии со матични клетки во моментов се достапни? 

Матичните клетки веќе со години се употребуваат во медицината за следниве цели:

За хематолошки заболувања, како на пр.леукемија, медицината со децении користеше алогени трансплантати од коскена срж, за да ја замени оштетената коскена срж на пациентот, со здрава.(1)

Коскената срж содржи голем број хематопоетски (крвотворни) матични клетки. Од 1988год., за третман на леукемија почнуваат да се користат и алогени матични клетки од папочна врвца.(2) Успешноста на овие третмани е исто толку висока како и при употребата на матични клетки од коскена срж.(3)

Во 2000год., во едно водечко медицинско списание беше објавен список на заболувања (Листа на болести), кои можат да се третираат со автологни матични клетки од коскена срж.(4) Всушност, над 70 заболувања веќе со години успешно се третираат со хематопоетски матични клетки од папочна врвца и околу 15, со не-хематопоетски матични клетки. Меѓу нив се вбројуваат некои видови на малигни забоувања на крвта, заболувања на лимфниот систем, како Хочкин лимфомот, одредени тумори (вклучувјќи тумори на градите и јајчниците) и автоимуни заболувања (состојби кога имуниот систем ги напаѓа сопствените клетки), како системска склероза и јувенилен артритис. За поголемиот дел од нив, матичните клетки се дел од стандардните тераписки протоколи. Бројот на таквите болести се очекува во блиска иднина забрзано да расте. Постојат и други заболувања, при кои терапијата со матични клетки покажала подобрувања, но таа сеуште не е прифатена како дел од стандардните третмани. Автологните матични клетки исто така се употребуваат по хемотерапијата, во склоп на протоколите за лекување на малигни заболувања. Нивната улога е да ја регенерираат коскената срж.

Кога автологните матични клетки се неопходни?

Употребата на алогени (туѓи) матични клетки за лекување на одредено заболување, во голем процент на случаи може да доведе до реакција на отфрлање од страна на телото. Во тој случај, единствено третман со автологни (сопствени) матични клетки би можел да биде корисен. Во други случаи - како на пр. леукемија - докторот е тој, кој треба да направи избор помеѓу автологни и алогени матични клетки. Понекогаш, клетките од близок роднина се оптималното решение. Најдобро би било, ваквите одлуки од медицинска природа да се препуштат на медицинските експерти.  

Едно нешто е сепак, сигурно: докторот, кој има пристап до матичните клетки од папочната врвца на неговиот пациент, има на располагање повеќе опции за третман.

[1] Wotzel M., Folia Haematol Int Mag Klin Morphol Blutforsch 1984; 111 (2): 238-242
[2] Gluckman E., NEJM, 1989; 321(17): 1174-1178
[3] Sanz GF., Curr. Opin.Organ Transplant 8, 2003, 109-117
[4] British Medical Journal, 2000, 321: 433-437