ivoni4ka
|
Vitamin A -Prv otkrien vitamin. Mnogu vazen I dobar za vid, zdrava koza, kosa, sluznica na grlo, nos, dishen I probiven sostav. Potreben e I za pravilen rast I razvoj na kosata I zabite.Vazen za zazdravuvanje na rani I kozni poremetuvanja. Se preporachuva dodatno da se zima nekoku meseci pred I p za vreme na sonchanje. Beta karoten, prethodnik na vitaminot A, e pigment koj se naogja vo bilkite. Kozata pravi zalihi od beta karoten, organizmot go prerabotuva I po potreba proizveduva vitamin A. Vishokot beta karoten deluva kako antioksidans I ja potiknuva rabotata na imunoloshkiot sostav. Senaogja vo protokalot, vo zoltiot I portokaloviot zelenchuk I ovoshje, isto I vo temnozeleniot zelenchuk. Vitaminot A dolgo se sobira vo organizmot (se talozi),pa posebni dodatoci ne se preporachlivi zatoa sto pregolemata kolichina moze da predizvika macnina, glavobolka, povrakjanje I sl. Витаминот А уште може да се стретне и како ретинол кој е наменет за тестостерон и сперма. Овој витамин е незаменлив за создавањето на сперматозоидите и синтезата на тастостеронот, но тоа не е се оваа супстанца ни го штити нашиот вид, кожа, слузокожа, а истотака е и голем антиоксиданс кој кој го контролира механизмот за раст во мускулите. Дневна потреба е 0.7 mg на ден. Најмногу може да се најде во намирниците од животинско потекло. Со само 5 грама џигер се внесува потребната дневна доза или 80 грама путер негово присуство може да се забележи во јајцата, туната и немасните сирења. Од заленчукот и овошјето присутен во портокаловите плодови го има во 60 грама морков, 160 грама тиквици, или 300 грама кајсии ќе ги задоволи дневните потреби за внес на овој витамин. При термичка обработка на овие намирници се губат 20% од вредностите на овој витамин. Vitamin B1 -Tiaminot e nuzen vo razgradbata na jaglehidratite,mastite I belkovinite, pomaga vo prerabotkata navoshokotglikoza I zasitenite masti.Osiguruva normalen prenos na nervnite impulse,pridonesuva odrzuvanje na muskulniot tonus I psihichkoto zdravje. Se naogja vo nemasno svinsko meso, oriz, brashno, mleko,zitarici, grav, grashak,kikiriki I sl. Nedostatokot predizvikuva mor, machnina, gubitok na apetit,zbunetost, chesta promena na raspolozenie, anemija. Pogolemata doza Tiamin nemaat nitu shtetni nitu korisni dela. Vitamin B12 -Ovoj vitamin kako I ostanatite od grupata B, ima vazna uloga vo pretvoranjeto na mastite, jaglehidratite I belkovinite vo energija. Isto taka mnogu bitna osobina e deka proizveduva t.e. uchestvuva vo proizvodstvoto na crvenite krvni zrnca. Vazen e I za proizvodstvo na geneteski material RNA i DNA. Vitaminot B 12 se naogja vo proizvodite so zivotinsko poteklo. Nedostatokot na ovoj vitamin se javuva retko, najchrsto kaj alkoholichari, vegetarijanci, trudnici I doilki. Do nedostatok najchesto doagja poradi nemoznosta za apsorpcija. Znak za nedostatok se slabost, gubitok na tezina, neugodni telesni mirisi, bolki vo grbot, trnenje na ekstremitetite, bokavojazikot, a pogolemiot nedostatok doveduva do perniciozna anemija koja predizvikuva umor,sklonost na krvarenje, bledost, bolki vo stomak, razdrazlivost I depresija. Vitamin B2 (RIBOFLAVIN) -Ovoj vitamin pomaga vo dobivanje energija od jaglehidrati, masti I belkovini. Zasluzen e za zdrava kosa, koza, nokti I sluznica. Negova znachajna uloga e da sorabotuva vo proizvodstvo na crveni krvni zrnca, hortikosteroidi I zashtitni hormoni t.e. nuzen e za rabota na nervite,ochi I adrenalinski zlezdi. Se naogja vo lebot,brashnoto, jajca, jogurt, sirenje, bademi, brokuli. Uramnotezena prehrana osiguruva dovolna kolichina od ovoj vitamin, a alkoholichari I postari lugje su skloni na nedostatok. Nedostatok na Riboflavin predizvikuva: masen I lushpav osip na koza,ranichki, natechenost, crven I bolen jazik, pechenje na ochi. Vitamin B3 (NIACIN) -Pomaga na insulinot I regulira shekjer vo krvta,pri prerabotkata na hranatavo energija, proizvodstvo nacrveni krvni zrnca, obnovuvanje na koza, nervi, veni,proizvodstvohormoni,masni kiselini I steroidi, stabilizira psiholoshko zdravje I neutralizira toksichni deluvanja na nekoi lekovi I hemiski optovaruvanja vo organizmot. Mnogu e delotvoren vo smaluvanjeto na holesterolot I trigliceridite vo krvta,shirenjeto na venite, ubrzuva krvotok, namaluva potishtenost, nesonica I hiperaktivnost. Se naogjavo nemasnomeso,riba,orevi, puter od kikiriki I zbogateno brashno. Akovnesuvate dovolno belkovini sigurno I vnesuvate dovolno Niacin. Nedostatok predizvikuva tegobi, gubitok na apetit,slabost vo muskuli, crven vospalen jazik,rani na usnite,glavobolka, razdrazlivost,potishtenost. Vitamin B5 (PANTOTENSKA KISELINA) -Nuzen za pretvaranje hrana vo energija,proizvodstvo na masti, steroidi, adrenalni zlezdi,acetilkolin, nervni prenositeli. Se naogja vo losionii kremi za ublazuvanje na bolki, opekotini, posekotini I ogrebotini,isto smaluva vospalenija na koza I ubrzuva zazdravuvanje na rani. Se naogjavo losos,pivski kvasec, zitarici, smegj oriz,orevi,pchenka, grav,grashak, kompir,jajca. Nedostatokot e mozen samo vo sluchaevi na potpolno izgladnuvanje dodekapak vishokot moze dapredizvika dijarea Б5 (пантотенска киселина) за коса. Овој витамин го штити нашето здравје, кожа, коса и е составен дел голем број шампони. Исто така се смета и за еден од клучните ензими за претварање на мастите и шеќерите во енергија. Дневна потреба е 6 mg. Се наоѓа во месо, јајца, риба, кикирики, интегрален ориз. На пример може да се внесе преку 100 грама џигер или 160 грама лосос. Овој витамин не е отпорен на топлина, додека е отпорен дневна светлина. Vitamin B6 (PIRIDOKSIN) -Ja potiknuva rabotata na imunoloshkiot sostav, prenos na nervnite impulse, metabolizmot za energija I sinteza na crveni krvni zrnca.Se primenuva za ublazuvanje sindromot na karpalniot kanal, epileptichni napadi kaj deca I PMS. Se naogja vo smegj oriz, nemasno mleko,riba, avocado,banana, pchenka, orevi. Zdrava ishrana osiguruva dovolna kolichina B6. Nedostatok se javuvakaj lugje koi imaat oteznata apsorpcija I boluvat od bolest na crvenite resichki, dijabetichari, postari osobii trudnici, doilki I zeni koi zimaat oralna kontracepcija. Od nedostatok se javuvat akni,vospalenija na koza, nesonica,muskulna slabost, razdrazlivost, depresija, umor I machnina. Vnes na premalku ili povekje B6 moze das meta na rabotatana nervite I psihichkoto zdravje. Б6 (пиридоксин) за мускули. Б6 витаминот го викаат уште и ,,спортски витамин,, кој гарантира олични резултати, му овозможува на организмот да користи гликоген (природни резерви на енергија) за време на изичките напори. Но, е од клучно значење за употребата на шеќер и амино киселини, со цел да се воспостави комуникација на невроните. Недостатокот на овој витамин го зголемува ризикот од срцеви заболувања. Дневна потреба е 1.5 mg. Се наоѓа во: Дневна доза се наоѓа во 100 грама мусли или 200 грама мисиркино месо, а го има и во лосос, лигњи, пршут, лешници и леќа. Овј витамин се губи при потење па затоа потребно е да се внесува во поголеми количини особено оние кои се занимаваат со спорт. Vitamin B7 (BIOTIN, Vitamin H) -Kako I site drugi vitamini of grupata B, pomaga pri pretvoranje na hranata vo energija, nuzen e vo sintezata na belkovinite, jaglehidratite I masnite kiselini. Isto za zdrava kosa,koza, nokti. Se naogja vo sirenje,soja, losos, sonchogledovi semki, brokuli, orevi, kompir. Nedostatok e mnogu retka pojava, stroga, dodatna kolichina e potrebna kaj osobi koi imaat problem so suva koza I krshlivi nokti. Nedostatokotpokazuva vospalen jazik, kozen osip, machnina, povrakjanje, bol vo muskuli, gubenje apetit, kosopast, umor. Vitamin B9 (FOLNA KISELINA) -Mnogu vazna sostojka vo RNA i DNA, genetskiot material koj upravuva sorastot I obnovuvanjeto. Od nea zavisi zdrava kosa, nokti,koza nervi,sluznica I krv. Izvori na B9 se bubrezi, jetram avocado, jajca, riba, celer, repka,lisnat zelen zelenchuk, orevi,grashok, semki, sok od portokal, obogateni zitarici. Zdrava ishrana vo poveketo sluchaevi osiguruva dovolna kolichina. Nedostatok se javuva kaj alkoholichari, deca vo pubertet koi nezdravo se hranat, trudnici. Nedostatokotpredizvikuva megaloblastichna anemija. Vitamin B6 (PIRIDOKSIN) -Ja potiknuva rabotata na imunoloshkiot sostav, prenos na nervnite impulse, metabolizmot za energija I sinteza na crveni krvni zrnca.Se primenuva za ublazuvanje sindromot na karpalniot kanal, epileptichni napadi kaj deca I PMS. Se naogja vo smegj oriz, nemasno mleko,riba, avocado,banana, pchenka, orevi. Zdrava ishrana osiguruva dovolna kolichina B6. Nedostatok se javuvakaj lugje koi imaat oteznata apsorpcija I boluvat od bolest na crvenite resichki, dijabetichari, postari osobii trudnici, doilki I zeni koi zimaat oralna kontracepcija. Od nedostatok se javuvat akni,vospalenija na koza, nesonica,muskulna slabost, razdrazlivost, depresija, umor I machnina. Vnes na premalku ili povekje B6 moze das meta na rabotatana nervite I psihichkoto zdravje. Vitamin B7 (BIOTIN, Vitamin H) -Kako I site drugi vitamini of grupata B, pomaga pri pretvoranje na hranata vo energija, nuzen e vo sintezata na belkovinite, jaglehidratite I masnite kiselini. Isto za zdrava kosa,koza, nokti. Se naogja vo sirenje,soja, losos, sonchogledovi semki, brokuli, orevi, kompir. Nedostatok e mnogu retka pojava, stroga, dodatna kolichina e potrebna kaj osobi koi imaat problem so suva koza I krshlivi nokti. Nedostatokotpokazuva vospalen jazik, kozen osip, machnina, povrakjanje, bol vo muskuli, gubenje apetit, kosopast, umor. Vitamin B9 (FOLNA KISELINA) -Mnogu vazna sostojka vo RNA i DNA, genetskiot material koj upravuva sorastot I obnovuvanjeto. Od nea zavisi zdrava kosa, nokti,koza nervi,sluznica I krv. Izvori na B9 se bubrezi, jetram avocado, jajca, riba, celer, repka,lisnat zelen zelenchuk, orevi,grashok, semki, sok od portokal, obogateni zitarici. Zdrava ishrana vo poveketo sluchaevi osiguruva dovolna kolichina. Nedostatok se javuva kaj alkoholichari, deca vo pubertet koi nezdravo se hranat, trudnici. Nedostatokotpredizvikuva megaloblastichna anemija. Казеинот е основниот градлив протеин во млекото кој сочинува 80% од целосниот протеин на малекото, додека 20% го сочинува сурутката. Млекото содржи околу 3-3,5% (30-35 грама во литар) протеини што прави 28% сува материја. Ова укажува дека млекото е производ богат со протеини, меѓутоа козумирањето на млеко значи воедно и внес на лактоза и млечни масти кои спаѓаат во категоријата на лоши масти т.е. заситени масти а тоа е она што треба да го избегнуваме. Името казеин потекнува од латинскиот збор caseus што значи сирење, затоа што со згуснување на касеинот се овозможува производството на сирење и претставува основен протеин во него. Казеинот е најважниот протеин на млекото не само затоа што е во најголем процент, туку и поради неговата технолошка особина (произедување на сирење, и останати млечни производи). Казеинот е комплетен протеин кој ги содржи сите амино киселини кои влегуваат во составот на протеинот. Важно е да се разбере разликата помеѓу комплетен протеин и неговите билошки вредности, која зависи од односот и застапеноста на поедини амино киселини во протеинот. Казеинот содржи релативно големи количини на глутамински киселини, а покрај тоа содржи и значајни количини на леуцин, лизин, валин и аспарагинска киселина. Л-карнитинот е сличен на карнитинот, не-есенцијална амино киселина. Л-карнитинот врши неколку исти функции како и карнитинот како што е помагањето при метаболизирањето на храната во енергија. Л-карнитинот може да се најде во одредени видови храна, како што се млечните производи и црвеното месо. Главна функција на Л-карнитинот е претворање на храната во енергија, но тој може да се користи и за други намени, на пример согорување на масти, зголемување на енергијата и подбрување на мускулниот отпор кон замор. Исто така се верува дека Л-карнитинот ги спречува болестите на мускулите, црниот дроб и бубрезите, но ова не е медицински докажано. Л-карнитинот е одличен додаток за тие кои се на диета бидејќи го намалува гладот. Еден од позабележителните ефекти на Л-карнитинот е можноста за успорување на ефектите од стареењето. Правени се истражувања врз глувци на кои им е давано Л-карнитин и овој ефект се забележал кај нив. Сигурно ќе биде потребно доста време за ова да се докаже дека функционира и кај луѓето, но добро е да се знае. ОД 1930 година па се до денес се направени безброј истражувања поврзани со Л-карнитинот, и сите тие покажале дека тој помага за подбро функционирање на кардио васкуларниот систем. Има неколку истражувања кои покажале дека Л-карнитинот може да биде корисен во подобрување на работата на срцето, па како третман за болните од срцеви болести USFDA (United States Food and Drug Administration) го одобри за користење под името карнитор. Доколку имате дефицит од амино киселини или протеин во телото, може да имате бенефиции од користењето на суплементот л-карнитин. Да сте дефицитарни од амино киселини или протеин во телто е тешко, но има одредени групи на луѓе кај кои постои ризик од тоа. Вегетаријанците, децата и мајките доилки спаѓаат во таа ризична група на луѓе. Луѓето кои јадат малку место, исто така може да имаат бенефиции од овој суплемент. Мускулни грчеви, болка во мускулите, забрзано стареење, мускулен замор и слично може да се знаци за постење од недостаток на Л-карнитин во нашето тело. Најчести несакани ефекти од прекумерно користење на Л-карнитинот се зголемен крвен притисок, забрзано чукање на срцето и настинка. Доколку земате поголема количина на Л-карнитин може да се појави и дијареа. Генералните препораки за дозирање на Л-карнитин се од 2 до 4 грама, еден час пред вежбање. Суплементите најчесто се во капсули од 500-1000 милиграма. Глутаминот е една од 20-те амино киселини кои го сочинуваат така наречениот "генетски код", кој претставува збир на правила кои генетскиот материјал (DNA и RNA) ги следи за да креира протеини кои ќе ги употребуваат мускулните клетки во телото. Глутаминот е исто така и не-есенцијална амино киселина која најчесто се наоѓа во телото,и единствена амино киселина која може да ја помине бариерата помеѓу крвта и мозокот. Во телото глутаминот може да се најде во крвта која циркулира или во мускулите, и најмногу е потребна кога ќе се разболиме или ќе имаме одредена повреда. Како функционира глутаминот во нашето тело? Бидејќи глутаминот е најчестата амино киселина во телото таа има повеќе важни улоги,никои од нив имаат директна поврзаност со резултатите кои ќе ги имате од вашиот тренинг. Првата голема улога на глутаминот е тоа што глутаминот претставува супстрат за DNА синтезите кои се вршат во нашето тело. Или буквално кажано без глутаминот да биде присутен во нашето тело, телото нема да може да ги произведе повеќето од клетките кои му се потребни секојдневно. Глутаминот исто така е вклучен и во процесот на протеински синтези.Па така после секој тренинг мускулните клетки (влакна) се оштетени а глутаминот ќе помогне за тие да се изградат одново,правејќи ги посилни (и поголеми доколку сте во калориски суфицит). Освен тие две улоги, глутаминот исто така служи како извор на енергија за имунитетот, па со тоа помага за имање здрав имунитетен систем. На пациенти со тешки изгореници по телото често им се дава висока доза на глутамин затоа што тој го забрзува процеост на обнова и заздравување на изгорените клетки. Глутаминот исто така служи како алтернативен извор на енергија на мозокот и помага за спречување на кортизолот кој предизвикува протеински катаболизам, кој најчесто е највисок за време на диета. Каде може да се најде глутаминот? Видовите на храна кои најчесто содржат глутамин се телешкото месо, рибата, јајцата,млечните производи, леѓата и семето од коноп. Повеќето луѓе ќе ги задоволат секојдвневните потребни за глутамин,па дури и вегетеријанците.Но доколку редовно имате тежински тренинзи, моментално сте болни или имате некоја повреда, потребните за глутамин се повисоки.Во овие случаи суплементацијата на глутамин е неизбежна. Липоева киселина Човековите органи не можат да бидат максимално ефикасни при производството на енергија од јаглехидратите или масти,без помош на липоевата киселина.Таа е класифицирана како антиоксиданс,кој игра директна улога во заштитата на клетките од нанесените од кислородот штети.Покрај тоа,го снабдувањето на организмот со неколку различни антиоксиданти,вклучувајќи витамини Е и Ц,не би било успешно во отсуство на липоева киселина. Суштинска карактеристика на липоевата киселина е нејзината способност да функционира и при водена база и во базирана на масти средина. Начинот на кој клетките произведуваат липоева киселина не е сосема јасен,но се претпоставува дека таа се добива преку земање на два атоми на сулфур од аминокиселина наречена метионин и остатокот од хемиската структура се добива од масна киселина наречена октанова киселина. Функциите на липоевата киселина - Производство на енергија - липоевата киселина наоѓа свое место на крајот од процесот,наречен гликолиза,во кој клетките создаваат енергија од шеќер и скроб. - Спречување на внатрешни оштетувања - важна улога во овој поглед има антиоксидантни функција на липоевата киселина и нејзината способност да помага за спречување на кислородната штета на клетките. ЛК киселина е моќен антиоксиданс.Оваа киселина се однесува како коензим(катализатор),неопходен за јаглехидратниот метаболизам во циклусот на Кребс.Спаѓа во групата на масни кислеини.Се раствора како во вода така и во маслена средина,што ја прави уникатна.Се синтетизира во организмот,но во недоволни количества.Најдобро може да ја сватиме како антиоксиданс на метаболизмот(подмалдувач)/Особено е важна за производство на енергија во клетките и истовремено игра улога на силен АО.Делува на сличен начин како креатинот,а за да биде во потполност нејзиното дејство,мора да се внесува во форма на додатоци.Докажано е дека таа е 500 пати поефективна отколку примањето само на креатин монохидрат.АЛ има позитивно дејство врз повишување на мускулната маса.Тоа се должи на фактот што таа не само што го повишува инсулинот за кратко време,но го подобрува и неговото дејство.А знеме дека инсулинот се смета за најефкетивен градител на мускули кои се произведува од телото.ЛК го олеснува зголемувањето на клетката со тоа што го успорува проносот на гликоген и други хранливи материи.Друга важна функција особено за оние кои се стремат да покачат маса и намалат сало е што таа го покачува приемот на гликоза од мускулните клетки за сметка на масните клетки.Секој производ со довјна функција да накачува мускулна и намалува масно ткиво,едновремено е и моќен анаболен и антикатаболе производ. Поради тоа што липоевата киселина има во митохондриите (енергетските производни единици) на животинските клетки,лица кои не јадат животински производи можат да бидат со повисок ризик за дефицит на липоева киселина.Вегетаријанците,кои не јадат зеленолистен зеленчук,исто така,можат да бидат подложени на ваков ризик,бидејќи во овие хлоропластови-зелени делови се содржи поголем дел од липоева киселина. Поради фактот дека липоевата киселина ги штити протеините за време на процесот на стареење,постарите луѓе можат да бидат изложени на поголем ризик од дефицит. Слично на тоа,поради тоа што липоевата киселина се користи за да се регулира шеќерот во крвта,луѓето со дијабетес мажат да бидат со поголем ризик од дефицит. Бидејќи липоевата киселина се апсорбираат главно преку желудникот,лицата со стомачни заболувања или ниска стомачни киселина исто така можат да бидат со зголемен ризик од дефицит. Во огромното мнозинство од додатоци во исхраната,липоевата киселина се содржи во форма на алфа-липоева киселина.Откако е во внатрешноста на телото,оваа форма на липоевата киселина може да се претвори во секунда во форма наречена дихидролипоева киселина или DHLA.Липоевата киселина вообичаено се нуди во дози од 25-50 милиграми,се верува дека дневниот лимит од 100 милиграми,освен ако експлицитно не се препорачува за конкретни заболувања,како дијабетес. Прехранбени извори на липоева киселина се: Животински храна - ЈХ се критичните точки во производството на енергија кај животните,како и примарно место за наоѓање на липоева киселина.Затоа ткива како срцето, црниот дроб, бубрезите и скелетните мускули...црвеното месо) се добри извори за пронаоѓање на липоева киселина.
_____________________________
|