Кога детето пелтечи: Причини, предизвици и како да помогнете
5.7.2025
Пелтечењето е пореметување на говорот кое се јавува кај околу 5% од децата, најчесто во периодот на интензивен говорен развој (од 2 до 5 години).
За родителите, ова може да биде извор на загриженост и стрес, но важно е да се знае дека пелтечењето не е крај на светот. Напротив, со вистинска поддршка и разбирање, детето може да напредува и да ја надмине оваа фаза.
Што точно е пелтечење?
Пелтечењето се карактеризира со повторување на звуци, зборови или делови од реченици, застанување или одложување во текот на говорот. На пример:
- „М-м-мамо, сакам… сакам вода.“
- „Ја… ја… сакам лего.“
- Некои деца можат и да го блокираат изговорот на зборови.
Зошто се појавува пелтечењето?
Причините се сложени и вклучуваат неколку фактори:
- Генетска предиспозиција. Ако некој член од семејството има или имал пелтечење, шансите се поголеми.
- Развојни фази. Некои деца пелтечат како дел од нормалниот говорен развој, особено кога учат нови зборови и реченици.
- Емоционален стрес. Големи промени, тензии или анксиозност кај детето може да го поттикнат или влошат пелтечењето.
- Невроразвојни причини. Понекогаш, позадината е поврзана со различни нервни или говорни нарушувања.
Кога да побарате помош?
- Ако пелтечењето трае подолго од 6 месеци.
- Ако детето се блокира и се фрустрара поради говорот.
- Ако се појавуваат и други проблеми со говорот или социјалната комуникација.
- Ако пелтечењето почнува да влијае на самодовербата на детето.
Како да помогнете вие како родител?
- Бидете трпеливи и слушајте внимателн. Не брзајте да го завршите детскиот збор или реченица.
- Одржувајте смирена атмосфера. Стресот и брзото говорење можат да ја влошат состојбата.
- Не нагласувајте го пелтечењето. Не корегирајте или правете му забелешки кога пелтечи.
- Поддржувајте го детето да зборува. Поставувајте прашања со „да/не“ одговори и дајте му време за одговор.
- Ограничете го притисокот. Не го брзајте, не му поставувајте премногу прашања одеднаш.
Кога и како говорен терапевт може да помогне?
Професионалецот ќе направи проценка и ќе предложи вежби за подобрување на текот на говорот, дишењето и контрола на мускулите на лицето. Терапијата е најуспешна кога започнува рано и е прилагодена на потребите на детето.
Пелтечењето не е знак за интелектуална слабост или слабост на личноста, туку предизвик во говорниот развој кој може да се надмине. Поддршката од семејството и професионалците најмногу помага и прави голема разлика.
