Збор по збор – така започнува светот на комуникацијата.

Еден од најмагичните моменти во првата година од родителството е кога бебето ќе го изговори своето прво вистинско зборче: „мама“, „тато“, „ба-ба“. Но, зад тие слатки звуци стои процес кој започнува многу порано, и во кој родителите играат клучна улога. Говорот не доаѓа преку ноќ, туку преку стимулација, игра и многу љубов.

Во продолжение, откриваме како да му помогнете на вашето бебе да ги направи првите чекори во светот на зборовите.

 

Како се развива говорот?

Развојот на говорот започнува уште од фазата новороденче, иако тоа не зборува. Прво преку слушање, потоа преку гугање, имитирање и конечно – изговарање на зборови.

Основни фази:

• 0–3 месеци: плач и реакции на звуци.
• 4–6 месеци: гугање, игра со гласови („ба“, „да“, „м“).
• 7–12 месеци: имитирање на звуци, први зборови со значење.
• 12–18 месеци: брз развој, 5–50 зборови, разбира многу повеќе отколку што зборува.

 

Како да го поттикнете говорниот развој?

1. Зборувајте му често и јасно

Иако ви изгледа како да не ве разбира, бебето ве слуша и учи од вас. Опишувајте му што правите на пример: „Сега ќе те облечам“, покажувајте му предмети и именувајте ги.

2. Реагирајте на гугањето

Кога бебето „разговара“ со гласови, вратете му со слични звуци или зборови. Така учи дека комуникацијата е двонасочна.

3. Користете гестови и мимики

Поддржете го говорот со гестови: покажување, мавтање, климање. Ова помага за разбирање и асоцијација на збор со дејство.

4. Читајте му секој ден

Дури и најкратките сликовници се неверојатно корисни. Повторувајте зборови, имитирајте животински звуци, поставувајте прашања иако одговорот е само насмевка.

5. Пејте песни и ритмички рими

Музиката и римата ја поттикнуваат меморијата и артикулацијата. Детските песнички со движења како „Тра ла ла“ се одлична вежба.

6. Избегнувајте „бебешки“ зборови

Иако е симпатично, кажете „куче“, не „вува“. Бебето учи правилна артикулација ако го слуша вистинскиот збор.

7. Дајте му простор за изразување

Не го прекинувајте бебето ако се обидува да каже нешто. Гледајте го во очи, слушајте внимателно и одговарајте со охрабрување.

 

Што да избегнувате:

• Минимална употреба на екрани. Екраните не нудат жива интеракција. До втора година, Светската здравствена организација препорачува ограничено или никакво време пред екран.
• Не споредувајте го со други деца. Секое дете има свој ритам. Некои зборуваат порано, други подоцна, а и двете се сосема нормално.
• Не предвидувајте секогаш што сака да каже. Ако знаете што сака, сепак почекајте да се обиде да го каже или покаже.

 

Кога да се загрижите?

Ако бебето:

• Не реагира на звук или не гледа во лице до 6 месеци,
• Не гуга или не имитира звуци до 9 месеци,
• Не кажува ниеден збор до 16–18 месеци, консултирајте се со педијатар или логопед. Раната интервенција е клучна ако има потреба.

 

Говорот не се учи само со зборови, туку со време, внимание и љубов. Првите зборчиња се само почеток, но тие се темелот на самодовербата, врската со родителот и идната комуникација. Не го брзајте бебето во овој дел од развојот, туку следете го, слушајте го и зборувајте му што повеќе, толку подобро.