Слатките се дел од детството – родендени, празници, посети кај баба. Но колку е „пре-многу“ и што навистина значат шеќерите за децата?

Привлечноста на слатките

Децата природно го сакаат слаткиот вкус, тоа е биолошка предиспозиција. Но, во денешно време, шеќерот е буквално насекаде: во сокови, грицки, дури и во храна што не изгледа слатко.

Што вели науката?

Прекумерниот внес на шеќери кај деца е поврзан со:

• Зголемен ризик од прекумерна тежина. Шеќерите даваат енергија, но немаат хранливи вредности. Кога децата внесуваат многу засладени пијалаци, грицки и десерти, тие несвесно го надминуваат дневниот калориски  внес. Со тек на време, ова може да доведе до зголемување на телесната тежина, а подоцна и до нарушувања како детска гојазност, метаболен синдром или дијабет тип 2.
• Проблеми со концентрација и хиперактивност. Наглите скокови и паѓања на шеќерот во крвта можат да влијаат на расположението и вниманието кај децата. По краток енергетски „буст“, често следува замор, раздразливост и потешкотии со концентрација. Ова особено се забележува кај деца во училишна возраст и може да го попречи нивниот училишен и социјален развој.
• Нарушен апетит и недостаток на нутритивно вредна храна. Кога децата се заситуваат со слатки ужини, тие помалку јадат од храната која навистина им е потребна – овошје, зеленчук, житарки, протеини. Тоа доведува до неурамнотежена исхрана, недостатоци на витамини и минерали (како железо, калциум, витамин Д), и ослабен имунитет.
• Ран почеток на кариес и проблеми со дигестијата. Шеќерите се главна храна за бактериите во устата. Кога децата често грицкаат или пијат засладени напитоци, нивните заби постојано се изложени на киселини, што доведува до брзо расипување на млечните заби. Дополнително, прекумерен шеќер може да ја наруши рамнотежата на добрите бактерии во цревата, што води до поддуеност, запек или нарушена дигестија.

Светската здравствена организација препорачува додадени шеќери да бидат помалку од 10% од вкупниот дневен внес, а за уште поголеми здравствени придобивки дури под 5%.

Како да се постават здрави граници?

• Не демонизирајте ги слатките. Тотална забрана често создава уште поголема желба.
• Понудете алтернативи. Свежо овошје, домашни колачи со природни засладувачи или урми.
• Образувајте ги децата. Објаснете им зошто е важно да се јаде избалансирано.
• Бидете пример. Децата учат од однесувањето на родителите, не од зборовите.

Шеќерот не мора да се елиминира целосно, но неговиот внес треба да биде свесно ограничен и контролиран. Балансирана исхрана и здрава навика од најмала возраст се најдобра заштита.