Зошто чувствуваме глад? Што ни кажуваат хормоните (грелин vs. лептин)?
Гладот не е само сигнал од желудникот дека е време за јадење. Тоа е комплексен процес во кој главна улога играат два хормона, грелин и лептин, кои постојано комуницираат со мозокот и го регулираат чувството на глад и ситост.

Што е грелин?
Грелин е познат како „хормон на гладот“. Тој се произведува главно во желудникот и ја испраќа пораката до мозокот дека телото има потреба од храна. Кога желудникот е празен, нивото на грелин расте и го зголемува апетитот.
- Грелин ни дава сигнал да јадеме
- Нивото на грелин се зголемува пред оброк и се намалува после јадењето
- Може да влијае и на енергијата и метаболизмот, подготвувајќи го телото за внес на храна
Што е лептин?
Лептин, од друга страна, е „хормон на ситоста“. Тој се ослободува од масните клетки и испраќа сигнал до мозокот дека има доволно енергија во телото и дека не треба повеќе храна.
- Лептинот го контролира чувството на ситост и го намалува гладот
- Колку повеќе маснотии имаме, толку повеќе лептин се произведува
- Меѓутоа, кај луѓето со прекумерна тежина, често се јавува „резистенција на лептин“, што значи дека мозокот не ги препознава овие сигнали, па гладот продолжува и покрај доволното количество енергија
Како функционираат заедно?
Грелин и лептин заедно учествуваат во управување со гладот и ситоста. Кога телото е гладно, грелинот го зголемува апетитот и те тера да јадеш. Кога си сит, лептинот ја потиснува желбата за храна.
Кога овие два механизми се во баланс, имаме здрав и правилен однос кон храната. Но, стресот, неправилната исхрана, недоволниот сон и други фактори можат да го нарушат овој баланс.
Зошто е важно да го разбереме овој процес?
Разбирањето на хормонската регулација на гладот ни помага да ги разликуваме вистинските сигнали на телото од „лажните“ желби и импулси. Ова е клучно за градење здрави навики, подобро контролирање на апетитот и одржување на здрава тежина.
Совети за балансирање на грелин и лептин:
- Јадете редовни, балансирани оброци богати со влакна и протеини
- Обезбедете доволно сон (7-9 часа)
- Намалете го стресот преку релаксација и физичка активност
- Избегнувајте преработена храна и шеќери кои го нарушуваат хормоналниот баланс
Гладот е многу повеќе од едноставна желба за јадење тоа е сложена хормонска игра која ја регулира енергијата и здравјето на телото. Кога ќе ги разбереме и почнеме да ги слушаме овие сигнали, ќе можеме да создадеме поздрав однос кон храната и телото.