Стерилитетот кај мажите е почеста појава отколку што се мисли, а спермограмот е прв и најважен чекор за утврдување на фертилноста. Ова испитување дава јасна слика за квалитетот и количината на спермата, што е клучно за планирање на семејство.

Што е спермограм?

Спермограм е лабораториско испитување кое ги анализира основните параметри на спермата.

• Оваа постапка го одредува бројот на сперматозоиди односно колку се присутни во милилитар семена течност.
• Ја проверува нивната подвижност (мотилитет) односно колку се активни и способни да патуваат до јајце-клетката.
• Ја испитува морфологијата, формата и структурата на сперматозоидите.
• Ја одредува конзистентноста, pH вредноста и волуменот како индикатори на општиот квалитет на спермата.
• Дали постои воспаление или инфекции односно бели крвни клетки или бактерии.

Зошто е важен спермограмот?

1. Дијагноза на машки стерилитет
   Спермограмот покажува дали проблемот е во мажот, што е клучно за понатамошно планирање на третман.
2. Следење на третман
   Доколку се користат лекови, суплементи или хируршки процедури, спермограмот ја следи ефективноста на терапијата.
3. Подготовка за асистирана репродукција
   Пред IUI, IVF или ICSI, спермограмот помага да се избере најсоодветната метода.

Како се изведува спермограмот?

• Се зема примерок на семена течност преку мастурбација во лабораторија или дома со специјална посуда.
• Потребен е период на сексуална апстиненција од 2 до 7 дена пред тестот.
• Испитувањето е брзо и безболно, а резултатите обично се добиваат во рок од еден до два дена.

Кога да се направи спермограм?

• Ако парот не успева да забремени по 12 месеци редовен секс или 6 месеци ако жената е над 35 години.
• По хируршки интервенции на тестисите или семеноводите.
• При повторувачки инфекции, повреди или хормонални нарушувања.
• Како дел од преглед пред асистирана репродукција.

Што покажуваат резултатите?

Резултатите на спермограмот ги делиме според меѓународните критериуми на СЗО:

• Нормален, доволен број, подвижност и морфологија за природно зачнување.
• Олигоспермија, намален број на сперматозоиди.
• Астеноспермија, нарушена подвижност на сперматозоидите.
• Теритоспермија, абнормална морфологија.
• Азооспермија, отсуство на сперматозоиди па ќе треба дополнителна дијагностика.

Резултатите секогаш се интерпретираат во комбинација со историјата и другите анализи од уролог или андролог.

Совети пред тестот

• Апстинирајте 2 до 7 дена.
• Избегнувајте алкохол, цигари и стресни ситуации.
• Не користете креми, лубриканти или лекови без консултација.
• Изведете тестот во чиста и топла околина, следејќи ги упатствата на лабораторијата.

Спермограмот е првиот и наједноставниот начин да се утврди машката фертилност. Со точни резултати и правилна интерпретација од лекар, многу парови можат навреме да ги преземат потребните мерки за зачнување или асистирана репродукција.